dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 15:27
Związki IRA z Polską i Gdańskiem. Wykład i książka na Dzień św. Patryka
We wtorek, 17 marca br., o godz. 17:00, w Dworze Artusa odbędzie się wykład profesora Wawrzyńca Konarskiego, połączony z promocją publikacji o fenomenie Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Podczas wykładu w Muzeum Gdańska zostaną poruszone wątki polskie, w tym i gdańskie. Uczestnicy wydarzenia będą mogli zakupić w cenie 55 zł książkę „Partyzanci, doktrynerzy, terroryści…”. Do dystrybucji trafi limitowany nakład 50 egzemplarzy.
Nazwa Irlandzka Armia Republikańska – najczęściej w postaci skrótu IRA – występuje w światowym obiegu informacyjnym z różnym natężeniem od 1919 r. Zaczęto tak wówczas określać zaprzysiężone grupy zbrojne walczące w partyzanckiej wojnie Irlandczyków o niepodległość w latach 1919-1921. Tajna organizacja wojskowa podjęła najpierw walkę z brytyjskimi siłami policyjnymi, a następnie z regularnym wojskiem. Traktat anglo-irlandzki - zawarty 6 grudnia 1921 r. - zakładał podział wyspy Irlandii na dwie części. Na północy utworzono prowincję brytyjską, znaną jako Irlandia Północna. Część południową nazwano Wolnym Państwem Irlandzkim, mającą status dominium brytyjskiego, które w 1937 r. przyjęło celtyckie określenie Éire. Irlandia niepodległa posiada zarazem republikańską formę państwa od 1949 r., ale to Éire jest do dziś jej nazwą oficjalną.
Mimo podpisania traktatu w 1921 r. IRA nie zaprzestała działalności, a jej celem strategicznym była unifikacja obu części Irlandii w postaci jednego państwa. W czasie II wojny światowej sympatyzowała z III Rzeszą, której zwycięstwo uznawała za przesłankę ku osiągnięciu zjednoczenia wyspy. Mimo rozłamu w 1969 r. na dwie frakcje kontynuowała walkę aż do rozbrojenia w 2005 r. Co ważne, wciąż istnieją odłamy dawnej IRA kontynuujące działania o charakterze terrorystycznym.
Problem IRA to zagadnienie znane na całym świecie, głównie za sprawą aktów terroru jej członków, ujętych choćby w takich filmach, jak „Gra pozorów” z 1992 r. czy „Zdrada” z 1997 r. Rzadko zdajemy sobie jednak sprawę, iż irlandzcy republikanie działali na szerszą skalę. Niezwykle ciekawe w tym kontekście są bliższe nam wątki polskie i … gdańskie. Pojawia się pytanie, czy ktoś mający związki z IRA i szerzej, z republikanizmem irlandzkim funkcjonował na terenie II Rzeczypospolitej oraz Wolnego Miasta Gdańska, a być może także w okresie po II wojnie światowej? Warto poznać te nieznane wątki naszej wspólnej, irlandzkiej i polskiej historii – mówi profesor Wawrzyniec Konarski.
Po zakończeniu wykładu w oddziale Muzeum Gdańska odbędzie się sprzedaż wydanej pod koniec w 2019 r. książki pt. Partyzanci, doktrynerzy, terroryści. Chronologiczne studium fenomenu Irlandzkiej Armii Republikańskiej. 356-stronnicowa książka w cenie 55 zł omawia zagadnienia związane z IRA, zawiera indeks osobowy, ilustracje i zdjęcia oraz mapy.
Po promocji w oddziale Muzeum Gdańska książkę będzie można nabyć poprzez stronę internetową warszawskiego Wydawnictwa Grupy Uczelni Vistula.
Wawrzyniec Konarski – profesor nadzwyczajny, rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, uprzednio w UJ, SWPS i UW. Badacz zagadnień etnokulturowych i polityczno-ustrojowych w systemach demokratycznych i autorytarnych oraz wybranej problematyki z dziedziny najnowszej historii politycznej oraz etnopolityki. Autor wielu książek i artykułów naukowych o tematyce irlandzko-brytyjskiej. Jego najnowszą książką są właśnie Partyzanci, doktrynerzy, terroryści. Chronologiczne studium fenomenu Irlandzkiej Armii Republikańskiej (Warszawa 2019).
Kiedy: 17 marca 2020 r. (wtorek) godz. 17.00
Gdzie: Dwór Artusa, Sień Gdańska, Długi Targ 43/44
Wstęp: wolny, limit miejsc: 55
Cena publikacji: 55 zł
Płatność: karta / gotówka
