dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 14:33
Posłuchaj Jarmarku św. Dominika! Muzyka z gdańskich wież od 27 lipca
„Muzyka z gdańskich wież” to projekt kontynuujący wielowiekową gdańską tradycję muzykowania wieżowego. Podczas 760. Jarmarku św. Dominika, od 27 lipca do 13 sierpnia br., w ramach festiwalu „Muzyka z gdańskich wież” odbędzie się pięć koncertów z wież Starego i Głównego Miasta. Głównymi bohaterami tych wydarzeń artystycznych będą muzycy zespołu Tubicinatores Gedanseses i carillonistka miejska Monika Kaźmierczak z Muzeum Gdańska. W projekcie biorą udział także rekonstruktorzy z Garnizonu Gdańsk i Kompanii Kaperskiej.
,,Muzyka z gdańskich wież’’ to trzecia odsłona projektu, kontynuującego wielowiekową gdańską tradycję muzykowania wieżowego, realizowanego przez zespół Tubicinatores Gedanenses przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Carillonowym. Festiwal towarzyszy Jarmarkowi św. Dominika w Gdańsku. W ramach 760-tej edycji najstarszego wydarzenia handlowo-kulturalnego, muzycy zaprezentują program artystyczny złożony z utworów gdańskich, a także kompozycje polskie i europejskie okresu baroku. Całość będzie wykonywana na instrumentach historycznych z akompaniamentem carillonów wieżowych. Koncertom towarzyszy przemarsz artystów, wraz żołnierzami Garnizonu Gdańskiego i rekonstruktorami Kompanii Kaperskiej, ubranych w stroje historyczne pochodzące z XVIII wieku. Pierwszy koncert rozpocznie się w najbliższy poniedziałek, 27 lipca, o godz. 17:30 z wieży kościoła Św. Katarzyny. Kolejne odbędą się 3, 6, 10 i 13 sierpnia br.
,,Muzyka z gdańskich wież’’ to okazja do posłuchania muzyki z okresu XVII-XVIII wieku. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, gdzie wykonywanie takich koncertów jest możliwe - tylko tutaj mamy trzy piękne, koncertowe carillony. Zagramy utwory wykonywane w Gdańsku na specjalne okazje, a także kompozycje popularne w całej nowożytnej Europie, jak chorały, czy muzykę militarną. Nasze koncerty to także widowisko. Będziemy paradować „od wieży do wieży” w asyście rekonstruktorów i zapraszać jarmarkowiczów na każdy mini-koncert – mówi Paweł Hulisz z zespołu Tubicinatores Gedanenses, autor projektu „Muzyka z gdańskich wież”.
Na trąbkach i kotłach zagrają muzycy z zespołu Tubicinatores Gedaneses w składzie Paweł Hulisz, Piotr Kowalkowski, Wojciech Brzozowski, Emil Miszk - trąbki historyczne oraz Paweł Szewczyk – bębny. Na carillonach z wież kościoła św. Katarzyny oraz Ratusza Głównego Miasta zagra carillonistka miejska Monika Kaźmierczak z Muzeum Gdańska.
Widowiska muzyczne będą się odbywać w poniedziałki oraz czwartki podczas Jarmarku Dominikańskiego, tj. 27 lipca oraz 3, 6, 10 i 13 sierpnia br. od 17:30 do 20:20. Początek zawsze o 17:30 z wieży kościoła św. Katarzyny. Po ok. 20 minutach parada muzyków-rekonstruktorów wyruszy do kościoła św. Jana, gdzie zagrają o 18:45. Ostatni z koncertów odbywać się będzie o 20:00 z wieży Ratusza Głównego Miasta.
Koncerty zostały dofinansowane przez Miasto Gdańsk. Projekt wspierają: Muzeum Gdańska, Międzynarodowe Targi Gdańskie, Nadbałtyckie Centrum Kultury, klasztor oo. Karmelitów oraz Garnizon Gdańsk i Kompania Kaperska.
Muzyka z gdańskich wież
Kiedy: 27 lipca oraz 3, 6, 10 i 13 sierpnia br. od 17:30 do 20:20, godz. 17:30-20:20
Gdzie: godz. 17:30 – wieża kościoła św. Katarzyny; godz. 18:45 – wieża kościoła św. Jana; godz. 20:00 – wieża Ratusza Głównego Miasta.
Udział: bezpłatny
Tubicinatores Gedanenses: Paweł Hulisz, Piotr Kowalkowski, Emil Miszk, Wojciech Brzozowski – trąbki historyczne, Paweł Szewczyk - bęben
Carillon: Monika Kaźmierczak
Trochę historii
Piszczkowie wieżowi (Turmpfeifer) muzykowali z gdańskich wież już w XV wieku. Byli to zaprzysiężeni strażnicy miejscy zrzeszeni w cechu o nazwie Turmpfeiferdienst (urząd piszczków miejskich). Grali oni na wieżach kościoła NMP i św. Katarzyny. W końcu XVI wieku dołączył do nich trzeci piszczek, grający na wieży kościoła św. Jana. Obowiązkiem ich było ostrzeganie, witanie fanfarami dostojnych gości i ogłaszanie godzin zamknięcia bram miasta. Dodatkowo piszczkowie na wieży kościoła św. Katarzyny co pół godziny grali krótkie hejnały, a co godzinę dłuższą melodię – prawdopodobnie były to pieśni religijne. Ponadto w pogodne dni niedzielne i święta mieli przygrywać na wieży kościoła.
Proste sygnały piszczków przekształciły się szybko w bardziej kunsztowną muzykę, zwaną Turmmusik. Zadaniem muzyków było spełnianie funkcji heroldów i towarzyszenie poselstwom, a także odtrąbianie edyktów i postanowień Rady Miejskiej. Uczestniczyli oni również, już jako trębacze polowi,
w wyprawach wojennych. Ponadto od połowy XVI wieku obowiązywał ich udział w nabożeństwach
w kościele NMP oraz gra na wieży ratuszowej dwa razy dziennie z wyjątkiem piątku, od wiosny do
św. Marcina (11.11). Od połowy XVI wieku poza graniem na wieży strażnicy sprawowali muzyczną służbę na chórze kościelnym.
Co najmniej od połowy XIX wieku na wieży kościoła św. Katarzyny muzykom wieżowym towarzyszyć zaczął carillon, którego historia w tej wieży sięga 1738 roku.
