dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 14:39
IRA, Wolne Miasto Gdańsk i II wojna światowa. Wykład prof. Konarskiego
W czwartek, 3 września br., o godz. 17:00, w Ratuszu Miasta odbędzie się wykład profesora Wawrzyńca Konarskiego połączony z promocją publikacji o fenomenie Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Podczas wykładu zostaną poruszone szerzej nieznane wątki irlandzko-gdańskie w przededniu wybuchu II wojny światowej oraz próby przeciągnięcia IRA na stronę III Rzeszy. Uczestnicy wydarzenia będą mogli również nabyć książkę Partyzanci, doktrynerzy, terroryści… w cenie 55 zł. Do dystrybucji trafi limitowany nakład 50 egzemplarzy.
Nazwa Irlandzka Armia Republikańska – najczęściej w postaci skrótu IRA – występuje w światowym obiegu informacyjnym z różnym natężeniem od 1919 r. Zaczęto tak wówczas określać zaprzysiężone grupy zbrojne walczące w partyzanckiej wojnie Irlandczyków o niepodległość w latach 1919-1921. Tajna organizacja wojskowa podjęła najpierw walkę z brytyjskimi siłami policyjnymi, a następnie z regularnym wojskiem. Traktat anglo-irlandzki - zawarty 6 grudnia 1921 r. - zakładał podział wyspy Irlandii na dwie części. Na północy utworzono prowincję brytyjską, znaną jako Irlandia Północna. Część południową nazwano Wolnym Państwem Irlandzkim, mającą status dominium brytyjskiego, które w 1937 r. przyjęło celtyckie określenie Éire.
Cel uświęca środki – nieznana działalność IRA
Mimo podpisania traktatu w 1921 r. IRA nie zaprzestała działalności, a jej celem strategicznym była unifikacja obu części Irlandii w postaci jednego państwa.
Problem IRA to zagadnienie znane na całym świecie, głównie za sprawą aktów terroru jej członków, ujętych choćby w takich filmach, jak „Gra pozorów” z 1992 r. czy „Zdrada” z 1997 r. Rzadko zdajemy sobie jednak sprawę, iż irlandzcy republikanie działali na szerszą skalę. Niezwykle ciekawe w tym kontekście są bliższe nam wątki polskie i … gdańskie. Warto w tym kontekście postawić pytanie, czy ktoś mający onegdaj związki z IRA i szerzej, z republikanizmem irlandzkim funkcjonował na terenie II Rzeczypospolitej oraz Wolnego Miasta Gdańska? Odpowiedź jest paradoksalnie twierdząca. Warto poznać te nieznane wątki naszej wspólnej, irlandzkiej i polskiej historii podczas nadchodzącego spotkania – mówi profesor Wawrzyniec Konarski, Rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, najbardziej umiędzynarodowionej uczelni wyższej w Polsce.
Irlandia i IRA a II wojna światowa
W przededniu wybuchu II wojny światowej środowiska irlandzkie kuszone przez III Rzeszę rozpoczęły grę o niepodległość. Skrajne stanowisko zajęła IRA, która otwarcie sympatyzowała z III Rzeszą. Rząd Irlandii i niektóre ugrupowania zachowywały pozorną neutralność.
Nieprawdopodobnym paradoksem stało się to, że zarówno dla rządu Eamona de Valery, ówczesnego premiera Irlandii, jak i dla IRA, zbliżająca się II wojna światowa stanowiła... niepowtarzalną szansę na przybliżenie możliwości zjednoczenia podzielonej wyspy. Łącznikiem działań wielu irlandzkich ugrupowań był wspólny cel, ale metody i taktyka postępowania były znacząco odmienne. Istotą działań de Valery stała się gra wokół neutralności Irlandii, z kolei IRA zdecydowała się na bezpośrednią współpracę z Niemcami. Z perspektywy narodów okupowanych był to machiavelizm nie do przyjęcia, jednak z punktu widzenia interesów Irlandii liczyć się miała skuteczność. Związki IRA z III Rzeszą zamiast przybliżyć, tylko oddaliły sprawę zjednoczenia – dodaje prof. Wawrzyniec Konarski.
Po zakończeniu wykładu w oddziale Muzeum Gdańska odbędzie się sprzedaż wydanej pod koniec w 2019 r. książki pt. "Partyzanci, doktrynerzy, terroryści. Chronologiczne studium fenomenu Irlandzkiej Armii Republikańskiej". Licząca 356 stron książka omawia zagadnienia związane z IRA, zawiera indeks osobowy, ilustracje i zdjęcia oraz mapy. Cena podczas wydarzenia wynosi 55 zł.
Po promocji książkę będzie można nabyć wyłącznie poprzez stronę internetową warszawskiego Wydawnictwa Grupy Uczelni Vistula.
Wawrzyniec Konarski – profesor nadzwyczajny, rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, uprzednio w UW, SWPS i UJ. Badacz zagadnień etnokulturowych i polityczno-ustrojowych w systemach demokratycznych i autorytarnych oraz wybranej problematyki z dziedziny najnowszej historii politycznej oraz etnopolityki. Autor wielu książek i artykułów naukowych o tematyce irlandzko-brytyjskiej. Jego najnowszą książką są właśnie "Partyzanci, doktrynerzy, terroryści. Chronologiczne studium fenomenu Irlandzkiej Armii Republikańskiej (Warszawa 2019)".
Kiedy: 3 września 2020 r. (czwartek), godz. 17.00-18:00
Gdzie: Ratusz Głównego Miasta, Wielka Sala Wety, ul. Długa 46/47
Wstęp: wolny, limit miejsc: 50
Bezpieczeństwo uczestników przed COVID-19: na sali obowiązuje nakaz zakrywania ust; podczas wydarzenia od uczestników będą zbierane dane osobowe i kontaktowe
Rezerwacje miejsc: rezerwacje.wydarzenia@muzeumgdansk.pl
Cena publikacji: 55 zł
Płatność: karta / gotówka
