dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 12:13
Skarbiec gdańskich dominikanów. Setny Czwartek w Muzeum Gdańska
Klasztorne i kościelne mury skrywają nieraz cenne i ciekawe skarby deponowane przez setki lat w strzeżonych skarbcach. Na nadchodzącym, jubileuszowym spotkaniu w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta omówione zostaną przykłady najcenniejszych dzieł sztuki i pamiątek przechowywanych przez gdański konwent dominikanów w kościele św. Mikołaja. 100. spotkanie w ramach cyklu „Czwartki w Muzeum Gdańska” poprowadzi dr Anna Frąckowska, jedna z kuratorek wystawy „Dominikanie w Gdańsku. 800 lat zakonu dominikanów w Polsce”.
Dawne rzeźby i obrazy, misternie wykonane dewocjonalia oraz ofiary ze złota, srebra i kamieni szlachetnych z klasztornego skarbca gdańskich dominikanów były prezentowane publicznie rzadko albo wcale. Niektóre z nich można po raz pierwszy zobaczyć na wystawie czasowej w Galerii Palowej Ratusza Głównego Miasta z okazji 800. rocznicy obecności Zakonu Braci Kaznodziejów na ziemiach polskich.
Odrowążowie i dominikanie w nieistniejącym gdańskim kościele
Obecność zakonników na ziemiach polskich sięga najprawdopodobniej 1221 roku, gdy św. Jacek Odrowąż i bł. Czesław Odrowąż rozpoczęli podróż powrotną z Rzymu. To tam za namową św. Dominka wstąpili do Zakonu Braci Kaznodziejów. Pierwszy klasztor założyli dzięki wstawiennictwu ówczesnego biskupa Iwona Odrowąża w 1222 roku w Krakowie, w drewnianym kościele św. Trójcy. Gdański konwent jest czwartym. Dominikanie dotarli do Gdańska w połowie 1226 roku i początkowo znaleźli schronienie w drewnianym kościele Bożej Rodzicielki Marii. Ten rozebrano wraz z rozbudową krzyżackiej kaplicy na zamku w latach 40. XIV wieku. W 1227 roku dzięki poparciu księcia Świętopełka Gdańskiego i biskupa włocławskiego Michała dominikanie otrzymali kościół św. Mikołaja i działają w nim z przerwami po dziś dzień.
Jak odkryć skarbiec dominikanów? Nie będzie potrzebny stetoskop!
Kino jest przepełnione scenami, w których bohaterowie filmów przygodowych włamują się do sejfu za pomocą stetoskopu. Na jubileuszowym, setnym spotkaniu z cyklu Czwartki w Muzeum Gdańska, nikt nie będzie jednak się włamywał. Historię skarbca oraz jego zasób przedstawi dr Anna Frąckowska z Muzeum Gdańska.
– Przez blisko 800 lat obecności w Gdańsku dominikanie zdążyli zostawić trwały ślad w historii naszego miasta. Wizytę w ich skarbcu można porównać do odwiedzin w muzeum. Zakonnicy przez wieki pieczołowicie gromadzili i przechowywali misternie wykonane sprzęty sakralne, różnego rodzaju pamiątki oraz przedmioty złożone przez ofiarodawców. – mówi dr Anna Frąckowska, jedna z kuratorek wystawy „Dominikanie w Gdańsku” – Do naszej wystawy czasowej przygotowywaliśmy się blisko rok, odwiedzając niemalże codziennie zakamarki kościoła św. Mikołaja. Zapoznaliśmy się z setkami pamiątek, ich historiami, a tylko niewielką część z nich mogliśmy finalnie zaprezentować w Galerii Palowej Ratusza Głównego Miasta. Podczas nadchodzącego spotkania omówimy najciekawsze przykłady zabytków sakralnego złotnictwa i rzemiosła przechowywane obecnie w kościele św. Mikołaja. Historie związane z tymi przedmiotami, ich autorami i fundatorami są bardzo ciekawe i odsłaniają niekiedy skomplikowaną i burzliwą historię gdańskich dominikanów.
Spotkanie będzie transmitowane za pośrednictwem Telewizji Senior na serwisie YouTube.
Czwartki w Muzeum Gdańska obchodzą swój jubileusz. W spotkaniach poświęconych historii miasta prezentowano publikacje naukowe i popularnonaukowe, wystawy czasowe, a zaproszeni prelegenci prezentowali wyniki swoich badań na przeszłością indywidualnie, bądź w ramach debat. W spotkaniach wzięło udział ponad 4000 osób.
Skarbiec gdańskich dominikanów / Czwartki w Muzeum Gdańska (100)
Kiedy: 23 września 2021 (czwartek), godz. 17.00-18.00
Gdzie: Ratusz Głównego Miasta, Wielka Sala Wety, ul. Długa 46/47
Wejście: od godz. 16.40 przez przedproże Ratusza Głównego Miasta od ulicy Długiej
Wstęp: bezpłatny, limit miejsc 15 os.
Rejestracja: czwartki@muzeumgdansk.pl
Transmisja online: Telewizja Senior
Wystawa "Dominikanie w Gdańsku" odbywa się pod patronatem honorowym:
- Prezydenta RP, Andrzeja Dudy
- Prymasa Polski, metropolity gnieźnieńskiego, arcybiskupa Wojciecha Polaka
- Metropolity gdańskiego, arcybiskupa Tadeusza Wojdy
Patronatu medialnego udzieliło Radio Plus.