Alicja Bittner
Muzeum Gdańska
Data publikacji 13:28
Historie Gdańskich Dzielnic - zapraszamy na wykłady: Orunia - św. Wojciech - Lipce
Muzeum Gdańska i Rada Dzielnicy Orunia – Święty Wojciech – Lipce zapraszają w ramach projektu „Historie Gdańskich Dzielnic” na cykl wykładów poświęconych dzielnicom Stare Szkoty, Orunia, Lipce i Święty Wojciech. To cztery spotkania o historii tych rejonów Gdańska odbywające się raz w miesiącu.
Prelegenci opowiedzą m.in. o oruńskich ogrodach, nieistniejących budynkach, życiu zakonnym, a nawet znaleziskach wczesnośredniowiecznych łodzi na Oruni. Wszystkie spotkania odbędą się w Ratuszu Oruńskim przy ul. Gościnnej 1. Wstęp wolny.
Harmonogram:
27 września (wtorek), godz. 17.00
prof. Katarzyna Rozmarynowska
Oruńskie ogrody. Parki, aleje i cmentarze
Wieś Orunia od zawsze słynęła ze swoich ogrodów, które dostarczały warzywa na gdańskie stoły. Dogodne położenie wsi sprawiło, że od końca XVI wieku znamienici gdańscy patrycjusze chętnie kupowali tu grunty na letnie rezydencje. Budowali albo kupowali dwory, a obok zakładali ozdobne ogrody: Park Oruński, Park Ferberów czy dawny ogród Andreasa Schopenhauera. W XIX wieku w pogodne dni gdańszczanie chętnie zabawiali się w ogrodach tutejszych gospód: „Zur Ostbanhof”, „Harmonia” czy „Trzy Świńskie Głowy”. O nich też będzie mowa.
25 października (wtorek), godz. 17.00
prof. Sławomir Kościelak
Życie zakonne u wrót protestanckiego Gdańska: jezuici i bonifratrzy w Starych Szkotach, misjonarze w Świętym Wojciechu
Stare Szkoty, Chmielniki, Święty Wojciech – osady współtworzące szeroko pojęty zespół miejski Gdańska, od średniowiecza stanowiły posiadłość biskupów kujawsko-pomorskich. W XVI stuleciu Gdańsk na skutek zwycięskiej reformacji stał się bastionem protestantyzmu, nie tylko na Pomorzu, ale i w całej Rzeczypospolitej. Biskupie posiadłości stały się odtąd nie tylko miejscem ekonomicznej konkurencji dla bogatego miasta, ale i cennym zapleczem dla przeżywającej regres w murach Gdańska struktury katolickiego Kościoła. Ulokowano tu szereg instytucji, dla których nie było miejsca w protestanckim ośrodku. Rozwinęły działalność zwłaszcza katolickie zakony nowego typu – jezuici, bonifratrzy, misjonarze św. Wincentego a Paulo. Przez kilka stuleci usiłowały oddziaływać na protestanckie środowisko Gdańska generując konflikty, wyznaniowe problemy, ale też wzbogacając kulturę, naukę i sztukę. Wykład prof. Sławomira Kościelaka przedstawia formy, efekty i bilans tych zmagań, ale i wymuszonej realiami epoki międzywyznaniowej koegzystencji.
22 listopada (wtorek), godz. 17.00
prof. Waldemar Ossowski
Wraki wczesnośredniowiecznych łodzi słowiańskich odnalezionych na Oruni
W latach 1933–1934 na Oruni, podczas prac melioracyjnych na działkach przy ul. Żuławskiej, odkryto wraki czterech wczesnośredniowiecznych łodzi. Zabytki rozpoznawał Wolfgang La Baume, dyrektor Muzeum Przyrodniczego i Prehistorycznego (Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej). Zaproszony do badań prof. Otto Lienau zinterpretował je jako łodzie z czasów wikingów, udokumentował zachowane fragmenty i zrekonstruował graficznie, wykorzystując wzorce skandynawskie. Wrak nr 1, określany jako łódź bojowa, przygotowywał po konserwacji do ekspozycji, dokonując próbnego montażu w Muzeum Krajowym Historii Gdańska. W wyniku tych studiów powstała publikacja ‘Die Bootsfunde von Danzig-Ohra aus der Wikingerzeit (Danzig 1934)’. W 1941 roku O. Lienau opublikował wyniki badań właściwości hydrodynamicznych modelu wraku nr 1 łodzi oruńskiej. Była to pierwsza na świecie znana i opublikowana praca badawcza z tego zakresu.
Po II wojnie światowej wrakami wczesnośredniowiecznych łodzi z obszaru południowych wybrzeży Bałtyku zajął się Przemysław Smolarek, interpretując między innymi wraki łodzi oruńskich jako typowo słowiańskie. Pod jego kierunkiem w Muzeum Archeologicznym ponownie zmontowano wrak nr 1 łodzi oruńskiej. Celem prezentacji będzie zaprezentowanie aktualne stanu wiedzy nt. znalezisk oruńskich.
13 grudnia (wtorek), godz. 17.00
Ryszard Kopittke
Nieistniejące budynki Oruni, Lipiec i Świętego Wojciecha
Orunię, Lipce i Święty Wojciech, jako przedmieścia Gdańska, często trawiły wojny. W latach powojennych uszczerbek w tkance dzielnicy spowodowała rozbudowa ul. Jedności Robotniczej, później powódź, a obecnie pożary i zaniedbania. Budynki, które stały na terenie dzielnicy, a pozostały jedynie na fotografiach i materiałach wideo, powspominamy podczas prezentacji pt. Nieistniejące budynki Oruni, Lipiec i Świętego Wojciecha, którą poprowadzi Ryszard Kopittke.
