Alicja Bittner
Muzeum Gdańska
Data publikacji 13:25
Przywracamy dawne kolory na Twierdzy Wisłoujście
W toku prowadzonych obecnie prac konserwatorskich na Twierdzy Wisłoujście kamieniczki odzyskują właściwy dla XVII w. wystrój barwny elewacji. W czasie, kiedy powstały, mur ceglany pokryty był cienką warstwą wyprawy tynkarskiej, malowanej w kolorze czerwonym, tak, że spod tej warstwy widoczny był wątek muru.
Kolorystyka elewacji została określona na podstawie szczegółowych badań. Zarówno tych elewacjach, jak w innych miejscach Twierdzy zachowało się sporo resztek dawnego opracowania malarskiego. Relikty zostały przebadane w laboratorium, gdzie zidentyfikowano barwniki i spoiwo.
- W Gdańsku prawie nie ma zachowanych przykładów na tą powszechną w epoce nowożytnej technikę wykańczania ceglanych elewacji. Wykonanie tego zabiegu na Twierdzy Wisłoujście pokazuje historyczny wygląd kamieniczek. – mówi dr Anna Kriegseisen, konserwatorka współpracująca przy rewaloryzacji Twierdzy. – Warstwa czerwonej wyprawy wyrównała kontrastowe różnice muru oryginalnego oraz odbudowanego w latach 60. XX w. jednocześnie ich nie zacierając.
Wprowadzona zewnętrzna warstwa zabezpieczy zabytek przed szybką w klimacie Wisłoujścia destrukcją. Ponadto będzie to miało bardzo duże znaczenie edukacyjne.
W kamieniczkach odtwarzana jest także stolarka okienna, w kolorze zielonym, z oszkleniem w XVII-wiecznej formie wraz z okiennicami malowanymi dwubarwnie. Wszystkie prace prowadzone na Twierdzy Wisłoujście są uzgodnione z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
Kiedy zwiedzimy Fort Carré w nowej odsłonie?
Prace w Forcie Carré są prowadzone etapami. Zakończono prace konserwatorskie na wieży, której przywrócono historyczny kolor. Zostanie przywrócone również zadaszenie Wieńca, które zostało usunięte pod koniec XIX wieku. Przeprowadzono także prace ratunkowe północnego muru oporowego. Dzięki nim zniwelowano ryzyko jego osunięcia się. Prowadzone są także prace na bastionach Ostroróg oraz Południowo-Wschodnim. Kładzione są tu warstwy izolacyjne, które mają zabezpieczyć oba elementy fortyfikacji przed dalszymi uszkodzeniami.
Prace rewaloryzacyjne przyniosły też nowe odkrycia, które można zobaczyć w jednej z kamieniczek Wieńca położonej przy Bastionie Artyleryjskim. Konserwatorzy natrafili na pozostałości dawnych zdobień z XVII wieku. To właśnie na ich podstawie udało się przywrócić ich pierwotną kolorystykę. W domkach oficerskich znajdą się pomieszczenia użytkowe oraz sale wystawowe i warsztatowe.
Na adaptację wnętrz czeka wieża Twierdzy Wisłoujście. W najstarszej latarni na polskim wybrzeżu w nadchodzących dwóch latach powstanie nowa wystawa stała o historii żeglugi i nawigacji na odcinku Martwej Wisły.
Fort Carré wraz z nowymi wystawami obejmującymi ponad 740 metrów kwadratowych zostanie udostępniony dopiero w 2024 roku. Obiekt będzie czynny tylko w sezonie letnim. Zimą objęty jest zakazem ruchu z powodu okresu ochronnego hibernujących w nim nietoperzy.
Twierdza Wisłoujście to jedyna nowożytna fortyfikacja morska dawnej Rzeczpospolitej. To również najstarsza latarnia w Polsce. Tę funkcję pełniła od około 1482 do 1758 roku. Zabytek sztuki militarnej to jednocześnie oddział Muzeum Gdańska. Od 2018 roku jest jednym z Pomników Historii RP.
Prace konserwatorskie Twierdzy Wisłoujście realizowane są w ramach Instrumentu Finansowego wdrażanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, ze środków Pożyczki Miejskiej udzielonej przez PFR pochodzących ze środków Województwa Pomorskiego oraz ze środków Gminy Miasta Gdańsk.
