Referat Prasowy Urzędu Miejskiego w Gdańsku

Polski design, wzornictwo, dziedzictwo narodowe, a może rezultat socjalistycznej unifikacji? Na te pytania odpowiada wystawa „Od pomysłu do przemysłu”, przygotowana przez zespół Galerii YES z Poznania oraz dr. hab. Michała Myślińskiego z Polskiej Akademii Nauk. Ekspozycję można oglądać w Muzeum Bursztynu, oddziale Muzeum Gdańska, od piątku, 29 listopada.

– Kiedy rozpoczynałam przygodę z kolekcjonowaniem biżuterii, nie przypuszczałam, że po 25 latach moje zbiory staną się istotnym zapisem historii rozwoju współczesnej polskiej sztuki złotniczej. Dziś kolekcja, licząca blisko 1800 obiektów, wzbudza zainteresowanie nie tylko w środowisku artystów złotników, ale również wśród muzealników oraz przedstawicieli instytucji kultury i nauki. Odbieram to jako dowód na stopniowe wychodzenie sztuki złotniczej z niszy – mówi Magdalena Kwiatkiewicz, właścicielka Galerii YES i prywatna kolekcjonerka biżuterii. – Prezentowany w Muzeum Bursztynu zbiór dokumentuje nie tylko wzornictwo, lecz także odzwierciedla zmiany społeczne, gospodarcze i kulturowe, które kształtowały polską sztukę użytkową XX wieku.

Wystawa stanowi próbę uporządkowania zagadnień związanych ze spółdzielnianą tożsamością i wskazania chronologicznych tendencji, widocznych w technikach wytwarzania, podejmowanych motywach czy indywidualnej stylistyce projektantów wyłaniającej się z zunifikowanego wzornictwa. Nie zabraknie również biżuterii z bursztynem – chętnie noszonej przez Polki w czasach PRL-u – w tym z charakterystycznym bursztynem bałtyckim.

Unikatowa kolekcja powojennej biżuterii

Kolekcja Współczesnej Polskiej Sztuki Złotniczej Magdaleny Kwiatkiewicz to unikatowy zbiór polskiej biżuterii dokumentujący rozwój wzornictwa od okresu powojennego po współczesność. Licząca kilka tysięcy dzieł kolekcja, budowana przez ponad dwie dekady, stanowi świadectwo nie tylko estetyki i rzemiosła, ale również przemian historyczno-kulturowych.

Blisko 200 prac wykonanych w latach 1945–1989 ukazuje kluczowe trendy oraz wyzwania, przed jakimi stali twórcy w warunkach odbudowy kraju i nacjonalizacji warsztatów. W tym okresie polska biżuteria przechodziła dynamiczną ewolucję – od kontynuacji tradycyjnych wzorców po nowatorskie formy wynikające z ograniczeń materiałowych i technologicznych.

Rozwój biżuterii w latach powojennych determinowały niedobory materiałów, brak narzędzi oraz przerwana ciągłość tradycji złotniczej. Pierwsi twórcy, tacy jak Jadwiga i Jerzy Zaremscy czy Mamert Celmiński, stosowali proste techniki, jak młotkowanie czy formowanie „loczków”. Produkcja była często anonimowa, a zamiast złota i kamieni szlachetnych wykorzystywano tańsze materiały, takie jak miedź, mosiądz czy syntetyczne kamienie. W designie widoczne były zarówno nawiązania do tradycji ludowej, jak i nowoczesność – np. poprzez zastosowanie bursztynu, który stał się symbolem polskiego wzornictwa.

Zwiedzanie wystawy i wydarzenia towarzyszące

Otwarcie wystawy odbędzie się w czwartek, 28 listopada, o godzinie 17.00 w sali wystaw czasowych na poziomie „0” w Muzeum Bursztynu przy ul. Wielkie Młyny. Wydarzenie wpisuje się w cykl spotkań Akademia Bursztynu. Ponad 200 eksponatów będzie dostępnych dla zwiedzających do 2 marca 2025 roku (z wyjątkiem poniedziałków i wtorków).

W styczniu przewidziane są dwa wydarzenia. Pierwsze, które odbędzie się 18 stycznia 2025 roku, o godzinie 12:00, przeznaczone jest dla osób z niepełnosprawnością wzorku oraz ich asystentów. Po wystawie oprowadzi Anna Cirocka. W czwartek, 30 stycznia 2025 roku, w ramach Akademii Bursztynu odbędzie się spotkanie z dr. Michałem Myślińskim. Wykład poświęcony będzie historii, produkcji i wzornictwu gdańskiej Wytwórni Wyrobów Bursztynowych (późniejszej: „Bursztyny”) oraz jej roli w propagowaniu bursztynu i biżuterii jako symbolu Wybrzeża i Polski.

 

Zwiedzanie wystawy „Od pomysłu do przemysłu”

• Terminy: 29 listopada 2024 (piątek) – 2 marca 2024 (niedziela)
• Miejsce: Muzeum Bursztynu, poziom „0”, ul. Wielkie Młyny 16
• Zamknięte: poniedziałki, wtorki
• Ceny biletów i godziny otwarcia: muzeumgdansk.pl

 

Akademia Bursztynu 10/2024: Wernisaż wystawy „Od pomysłu do przemysłu”

• Kiedy: 28 listopada (czwartek), godz. 17.00
• Miejsce: Muzeum Bursztynu, poziom „0”, ul. Wielkie Młyny 16
• Ceny biletów: wstęp wolny

 

Od pomysłu do przemysłu. Oprowadzanie z audiodeskrypcją

• Kiedy: 18 stycznia 2025 (sobota), godz. 12.00
• Miejsce: Muzeum Bursztynu, poziom „0”, ul. Wielkie Młyny 16
• Oprowadza: Anna Cirocka
• Ceny biletów:
  • wstęp wolny / osoby z niepełnosprawnością wzroku wraz z osobą asystującą
  • biletowany: pozostali

 

Akademia Bursztynu 1/2025: Wytwórnia Wyrobów Bursztynowych w Gdańsku i wzornictwo biżuterii okresu PRL

• Kiedy: 30 stycznia 2025 (czwartek), godz. 17.00
• Miejsce: Wielki Młyn, sala edukacyjna, Wielkie Młyny 16
• Ceny biletów: wstęp wolny
• Uwagi: wejście od strony Domu Młynarza, ul. Na Piaskach