Marta Formella
Urząd Miejski w Gdańsku
dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 16:06
Gdańsk oddaje hołd ofiarom Holocaustu
27 stycznia, w 80. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau oraz 20. rocznicę ustanowienia przez ONZ Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Szoa, w Gdańsku odbyły się uroczystości upamiętniające tragedię Holocaustu. Spotkanie przy Pomniku Kindertransportów było przypomnieniem, że historia wciąż zobowiązuje do refleksji, a walka z nienawiścią i nietolerancją pozostaje naszym wspólnym wyzwaniem. Wieczorem, o godzinie 18.00 w Nowej Synagodze zaplanowano drugą część obchodów – koncert „Okno na tamtą stronę”. Wstęp jest wolny.
Gdańskie obchody, zapoczątkowane w 2018 roku przez śp. prezydenta Pawła Adamowicza, stały się istotnym elementem kultywowania pamięci o piekle Holokaustu. W uroczystościach rocznicowych wzięli udział przedstawiciele Rady Miasta Gdańska, członkowie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, a także uczniowie i nauczyciele Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego im. Pawła Adamowicza. Obecnych był również zastępca prezydenta Gdańska, Piotr Borawski.
– Stoimy dziś przed pomnikiem Kindertransportów w Gdańsku, upamiętniającym dzieci, które za cenę rozstania z rodzinami i Ojczyzną zyskały szansę na życie. Nasze myśli, w dniu osiemdziesiątej rocznicy wyzwolenia niemieckiego-nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau, biegną ku ofiarom Holocaustu. To miejsce przypomina nam, dokąd prowadzi nienawiść, chora ideologia i odbieranie człowieczeństwa bliźniemu. W Auschwitz zginęło ponad milion sto tysięcy ludzi, a Holocaust pochłonął miliony ofiar w całej Europie – mówił Piotr Borawski, zastępca prezydenta ds. ds. mobilności i bezpieczeństwa. – Antysemityzm, rasizm i nienawiść nie są tylko reliktami przeszłości – wymagają od nas sprzeciwu, edukacji i dialogu. Gdańsk, miasto otwarte dla różnych kultur, chce pielęgnować pamięć o historii i budować mosty między narodami. Nie bądźmy obojętni. Niech ten dzień będzie czasem refleksji, a pamięć o ofiarach Holocaustu pozostanie w nas żywa.
W uroczystości wzięli również przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku. Przemówienie wygłosił jej przewodniczący, Michał Samet.
– Często zastanawiamy się, jak to możliwe, że nacjonalistyczna propaganda, nietolerancja i niszczenie niezależnej kultury doprowadziły do bezwarunkowego wyroku śmierci na tych, którzy nie pasowali do nazistowskiej wizji świata. Naziści wydali wyrok na całe narody – Żydów, Romów i innych – łamiąc wszelkie zasady logiki i prawa wojny. Mordowano dzieci, kobiety, starców. Umrzeć mieli wszyscy. Jednak symptomy władzy totalitarnej zawsze i wszędzie są takie same – mówił Michał Samet. – Choć wkrótce minie 80 lat od zakończenia wojny, a czasy się zmieniły, historia uczy nas, że koszmar może powrócić, gdy ulegamy stereotypowi, że świat zawsze zmienia się na lepsze. Totalitarne systemy nie rodzą się same. Często stoją za nimi bierność społeczeństwa, milcząca zgoda, a czasem wręcz aprobata. Warto pamiętać, że przeciwstawianie się złu nie zawsze wymaga heroizmu. Czasem wystarczy zwykła uczciwość i odwaga, by powiedzieć „nie”. Dziś, stojąc w tym symbolicznym miejscu, nie tylko wspominamy ofiary, ale i tych, którzy w czasach mroku potrafili zachować człowieczeństwo. To lekcja, której nie możemy zapomnieć.
Pierwsza część gdańskich obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu zakończyła się odtworzeniem Hymnu bojowników Getta, autorstwa Hirsza Glicka. Ku pamięci ofiar zapalono znicze.
Transmisję z uroczystości można obejrzeć na portalu gdansk.pl.
„Okno na tamtą stronę” – koncert i zapalenie świec w Nowej Synagodze
W poniedziałek, 27 stycznia, o godzinie 18.00 w Nowej Synagodze w Gdańsku odbędzie się druga część gdańskich obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu – koncert „Okno na tamtą stronę” w wykonaniu zespołu KLEZMO.RIOT, pierwszej polskiej grupy klezmerskiej.
Muzyczna podróż w świat klezmerskich melodii zostanie wzbogacona o interpretacje tekstów poetyckich, tworząc niezwykłą atmosferę refleksji i pamięci. Po koncercie, przed Nową Synagogą, uczestnicy zapalą znicze, oddając hołd ofiarom Holocaustu. Wstęp na wydarzenie jest wolny.
Relacja z koncertu (gdansk.pl)
6 milionów ofiar
W latach 1939-1945 około 6 milionów Żydów zostało zastrzelonych w egzekucjach, zamordowanych w komorach gazowych, zamęczonych i zagłodzonych w gettach i niemieckich-nazistowskich obozach śmierci. Około trzech milionów ofiar Holokaustu było obywatelami II Rzeczpospolitej.
„Kindertransporty”, o których przypomina pomnik autorstwa Franka Meislera, były zorganizowanymi przez społeczność żydowską wyjazdami, dzięki którym 130 małych gdańszczan uniknęło zgładzenia przez Niemców i zostało przyjętych w Wielkiej Brytanii. Cztery takie wyjazdy miały miejsce od 3 maja do 25 sierpnia 1939 roku.
