dr Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
Data publikacji 10:19
Nagrody Europejskiego Muzeum Roku i wyróżnienia EMYA 2025 przyznane!
W tegorocznej edycji prestiżowego konkursu European Museum of the Year Award wzięły udział aż 42 instytucje z osiemnastu państw. Wśród nich znalazło się aż pięć muzeów z Polski: łódzkie Centralne Muzeum Włókiennictwa, krakowskie Muzeum Fotografii oraz Pałac Krzysztofory, bydgoska Apteka „Pod Łabędziem” i Muzeum Bursztynu.
Przez kilka dni, od 21 do 25 maja, odbywały się prezentacje kandydatów, które zorganizowano w Muzeum Pamięci Sybiru – tegorocznym laureacie wyróżnienia Rady Europy. Podczas otwarcia wydarzenia padły ważne słowa na temat misji nowoczesnych muzeów. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska podkreśliła, że rola tych instytucji wykracza daleko poza gromadzenie zbiorów – są one żywymi przestrzeniami dialogu, edukacji i zaangażowania społecznego. Jej przemówienie było wezwaniem do wspólnego działania na rzecz przyszłości europejskiego dziedzictwa.
– EMYA to wspaniała inicjatywa, która pokazuje jak różnorodne i innowacyjne potrafią być współczesne muzea oraz w jakim kierunku zmierza muzealnictwo XXI wieku. To potężna dawka inspiracji, która dodaje energii na kolejne miesiące pracy i przypomina, jak ważne jest otwartość, słuchanie odbiorców oraz zapraszanie społeczności do współtworzenia muzeum – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Sama nominacja dla Muzeum Bursztynu i możliwość zaprezentowania się w tak znakomitym gronie to nie tylko ogromne wyróżnienie, lecz także wyraz uznania dla całego zespołu, który każdego dnia pracuje nad tym, by nasza instytucja była miejscem otwartym, dynamicznym i bliskim ludziom. To również wyróżnienie i docenienie w stronę tysięcy osób, które przez lata współtworzyły z nami tę wyjątkową wizytówkę Światowej Stolicy Bursztynu.
Muzeum Bursztynu jest przynajmniej trzecią instytucją kultury z Gdańska, która otrzymała nominację. W 2016 roku nagrodę główną otrzymało Europejskie Centrum Solidarności. W edycji z 2018 roku nominację otrzymało zlokalizowane w Tczewie Centrum Konserwacji Wraków Statków, które prowadzi Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku. W 2025 roku o nagrodę walczyło z kolei Muzeum Bursztynu.
Nagrody główne i wyróżnienia specjalne
Tytuł Europejskiego Muzeum Roku 2025 przypadł Manchester Museum z Wielkiej Brytanii. Instytucja ta, po gruntownej modernizacji, otworzyła się na nowe formy interakcji z odbiorcami. Zyskała nie tylko większą dostępność i przyjazną infrastrukturę, lecz także odważnie zmierzyła się ze swoją historią. Dziś jest to miejsce prowadzące badania naukowe, działające na rzecz równości i aktywnie współpracujące z różnorodnymi społecznościami.
Ponadto, przyznano pięć dodatkowych nagród:
- Rada Europy uhonorowała Euskararen Etxea z Bilbao za promowanie różnorodności kulturowej i praw człowieka.
- Nagroda Kennetha Hudsona trafiła do Nini Sanadiradze z Gruzji za wybitne przywództwo i niezależność zawodową.
- Nagroda Muzeum Portimão wyróżniła Istanbul Museum of Modern Art za gościnność i inkluzywność.
- Nagroda Silletto za aktywizację społeczną została przyznana centrum interpretacyjnemu CISA w portugalskim Portimão.
- Nagroda Meyvaert za działania proekologiczne przypadła szwajcarskiemu MUZOO.
Inspirujące przykłady z całej Europy
Wśród instytucji, które otrzymały specjalne wyróżnienia, znalazły się m.in. duńskie Museum Ovartaci, Korsak’s Museum of Ukrainian Modern Art z Łucka, İşbank Museum of Painting and Sculpture z Turcji, Magyar Zene Háza z Budapesztu, Wien Museum z Austrii, Maria Callas Museum z Aten oraz Museum Arnhem z Holandii. Każde z nich zaprezentowało nowatorskie podejście do wystawiennictwa, edukacji i zaangażowania społecznego, wyznaczając nowe standardy w muzealnictwie.
O EMYA
Nagroda EMYA została ustanowiona w 1977 roku z inicjatywy Kennetha Hudsona i Richarda Hoggarta. Od początku jej celem było wyróżnianie muzeów, które odważnie wychodzą poza tradycyjne ramy ekspozycji, angażując odbiorców i kształtując społeczne znaczenie instytucji kultury. Współczesne nagrody są wyrazem uznania dla innowacji, kreatywności i roli muzeów jako motorów zmiany w społeczeństwie.
